سید علینقی شهری یکی از مشاهیر و علمای شهرستان گناباد است که جد بزرگ سلسله سادات گناباد می باشد و سلسله نسب ایشان به امام زین العابدین (ع) می رسد. جد وی معروف به زنگی شاه و برادرش عربستان را به مقصد خراسان ترک نمود و گناباد را برای سکنی زندگی اتنخاب کرد وی از بزرگان و خیرین این شهر محسوب می شد. فرزندان سید زنگی شاه هم از معاریف و مشاهیر گناباد و مورد احترام اهالی در زمان خود بوده و از حکام این شهر محسوب می شدند.
سلطان حسین تابنده گنابادی به نقل از سید محمد علی نقوی در کتاب خود آورده: « تنها فرزندی بود که پس از زلزله شهر از آن فامیل باقی ماند». وی زمان تقریبی زلزله را تقریبا دویست و پنجاه سال قبل می داند که زلزله ای با تلفات بالا بوده و از سادات این سلسله تنها سید علینقی شهری که آن زمان طفلی شش ماهه بوده زنده مانده است. با کوشش مرحوم حاج آقا محمد خواجه و همکاری مامورین حکومتی این طفل از زیر آوار بیرون آوره شد و حاج آقا محمد خواجه کفالت او را برعهده گرفت و ارثیه ای را که به وی رسیده بود و شامل سهم هایی از رمین ها و قنوات شهرستان میشد مدیریت می کرد. وی برای سید علینقی شرایط کسب علم را فراهم نمود و با استعداد و تلاشی که او داشت در سن 18 سالگی به درجه قابل توجهی از علم رسید و کتابی به نام مدخل منظومه [1] نوشت که به طوری که می گویند راجع به بسیاری از علوم در آن مطالبی بیان شده است.
وی که شرایط مردم را بعد از زلزله دید تصمیم به ایجاد آبادی و زمین های کشاورزی در غرب شهرستان گرفت که امروزه به روستای رهن معروف است. وی به در آنجا زمین های کشاورزی را گسترش و زارعین و رعایا را از اطراف به آنجا آورد و برای آنها خانه هایی ساخت و اماکن عمومی چون حمام و مسجد و آب انبار در این روستا بنا کرد.
وی در این روستا منزلی بنا کرد و ازدواج نمود. در مهمانخانه و مضیف ( محلی برای پذیرایی از رهگذران و مسافران ) خانه خود از مردم پذیرایی می کرد و هر کس به مضیف وارد می شد مدت سه روز به نهایت خوبی از وی پذیرایی می شد. در نهایت وی با دسیسه رقبا و حسودان و به وسیله غلام وی به نام سلیمان در حمام در بیست و سوم ماه رمضان مورد سوء قصد قرار گرفته و پس از انتقال به منزل خویش فوت کرد.
قبل از فوت وی و پیدا کردن غلام فراری، سید علینقی دستور آزادی وی و فراهم کردن اسب و مقداری پول برای وی شد تا از گزند خشم مردم فراری یابد. ولی پس از خروج او از منزل مردم او را سنگسار کرده و از پای درآوردند. سید علینقی قبل از مرگ خود وصیت کرد اسمی خود را بر روی پسرش که متول خواهد شد بگزارند. از محل دفن وی تا کنون اطلاعاتی در به دست نیامده است.
پانویس: عنوان این اثر در کتاب تاریخ و جغرافیای گناباد اثر سلطان حسین تابنده آمده است.
منبع: تابنده گنابادی، سلطانحسین، تاریخ و جغرافیای گناباد، چاپ دوم ۱۳۷۹ شمسی،تهران: انتشارات حقیقت.
مطالب مرتبط: