در دوران حکومت سلسله قاجار و زمان سلطنت ناصر الدین شاه، یک مقام ارشد ارتش انگلیسی به نام کلنل بیت سفری به ایران و افغانستان انجام می دهد و سپس خاطرات سفر خویش را به صورت کتابی منتشر می سازد، این کتاب حدود صد سال قبل نزدیک به اواخر حکومت ناصر الدین شاه در ایران و اواسط حکومت امیر عبدالرحمن خان در افغانستان نگارش یافته است. یعنی هنگامی که شهر هرات به خاطر قرارداد یا عهد نامه پاریس از ایران جدا شده بود.
او در مورد سفر خود به گناباد چنین می نویسد: " در حد جنوب تربت حیدریه به ناحیه میان دره رسیدیم و حاکم تربت که تا اینجا مرا همراهی کرده بود خداحافظی کرده و بازگشت، گفته می شد از اینجا به بعد جزو قلمرو طبس محسوب می گردد کم کم به دهکده قوژد رسیدیم، زنها در لباسهای سفید بر سر دیوار نشسته و مرد ها نیز در کوچه به تماشای ما که در حال عبور بودیم ایستاده بودند کمی که جلوتر رفتیم، ناظر و میرآخور حاکم طبس از ما استقبال کرده و خوشامد گفتند آنها یک درشکه دو اسبه برای استفاده ما با خود آورده بودند، اما از آنجا که به نظر نمی رسید اسبها قادر باشند در آن راه پوشیده از شن درشکه خالی را هم بکشند ترجیح دادم از درشکه استفاده نکرده و آن را به حال خود بگذارم.دو میل به جویمند مانده بود که دو نوه حاکم و معاون وی همراه با تعدادی سوار و چند اسب یدک از ما استقبال کردند و ما را تا محل استقرارمان در قسمت جنوبی شهر همراهی نمودند... ".
وی در مورد جویمند مرکز آن زمان گناباد چنین توضیح می دهد : " دهکده جویمند از توابع گناباد ناحیه ای بی حاصل و کم جمعیت است و سراسر آن را درختان توت فرا گرفته و صنعت تولید ابریشم در حد محدودی فعال است کل درآمد سالیانه طبس حدود 30000 تومان است که از این مقدار 10000 تومان مربوط به گناباد و 20000 تومان آن مربوط به تون، طبس، و بجستان درآمد دارند ... ".
منبع: مجتبوی، سید حسین، 1374 ( جغرافیای تاریخی گناباد )، مشهد : انتشارات مرندیز ، 1374.
مطالب مرتبط:
مرادی
۲۴ ارديبهشت ۹۸، ۱۴:۱۴
