خواجه اختیار منشی گنابادی یکی از مشاهیر شهرستان گناباد است که از معروف ترین خوشنویسان خط تعلیق بوده, و نام و شرح حال او در کتابهای الذزیعه، دانشوران خراسان، کارنامه بزرگان ایران و تاریخ برگزیدگان، اطلس خط آمده است.
خواجه اختیار در خط تعلیق بسیار ماهر و استاد بود و مدت سی سال در زمان سلطنت و فرمانروایی سلطان محمد خدابنده صفوی پسر شاه طهماسب اول و پدر شاه عباس بزرگ در خراسان به کار نوشتن نامه های شاه صفوی اشتغال داشت در مرقعی که به خط وی موجود می باشد.وی در یکی از مرقعات، نَسَب خود را چنین ذکر می کند: “ اختیار المنشی بن علی الجنابذی فی شهور سنه ۹۲۴ ” [1][2]. به این دلایل می توان از اینکه ایشان اهل گناباد بوده اند اطمینان داشت و نباید وی را با اختیارالدین حسن بن غیاث‌الدین حسینی تربتی که در زمان سلطان حسین بایقرا قاضی هرات بود اشتباه گرفت. [3] خواجه اختیار منشی گنابادی را از جمله خوشنویسانی می دانند که در رواج و تکامل خط تعلیق نقش موثری داشته است. متاسفانه پس از او هیچ خوشنویسی با جدیت و به خوبی وی به ارتقا خط تعلیق نپرداخت. در واقع آثار وی تجلی تلاش خوشنویسان قبل از اوست که خط را از گونه های ساده و ب روح به چنین خط پویا و روانی رساندند . با وجود آثار و نوشته های به جا مانده از خواجه اختیار که اکنون در موزه های ایران و جهان در معرض دید بازدیدکنندگان است گویی نام وی و تعلیق بیش از هر هنرمند دیگری به هم گره خورده و این حاصل نبوغ، استعداد وپرکاری وی بوده است. بر اساس آنچه گفته شد ضرورت ثبت، مستند سازی و شناساندن خواجه اختیار به جامعه خوشنویسی و نسل جوان محرز می گردد .
از آثار شیوه ای وی قطعات و رساله های متعدد وجود دارد از جمله مجموعه ای از منشات و خط او که تاریخ آنها بین ۹۳۵ و ۹۷۰ می باشد و در کتابخانه سلطنتی (قبل از انقلاب ) موجود است. در کتاب اطلس خط وی از مشاهیر و مخترعین خط تعلیق معرفی شده است. تاریخ وفات این خوشنویس بزرگ را 970 قمری می دانند.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی های آثار کلیک کنید.
پانویس:
منابع:
مطالب مرتبط:
