شمس الدین محمد کاخکی متخلص به ملحد از دیگر مشاهیر شهرستان گناباد و اهل کاخک در دربار تیموریان بود و در شاعری و ستاره شناسی مهارت داشت. به نظر می رسد دیگران این عنوان را به وی نصبت زیرا در کتبی که شرح حالی وی در آن آمده است عنوان مولانا در ابتدای نام وی آورده می شود.
شمس الدین محمد کاخکی از ندمای امیرزاده میرانشاه فرزند امیرتیمور گورکان و استاد قطب الدین نائی بوده است. شمس الدین محمد در علوم نجوم، و ادبیات و شعر سرآمد بود عاقبت به بی گناهی همراه با مولانا قطب الدین نائی، و عبد المؤمن که هر سه از سران دربار بودند به دستور امیر تیمور به دار آویخته شد.
در کتب تذکره الشعرا سمرقندی، ظفرنامه، کارنامه بزرگان ایران، دانشوران خراسان و مجمل فصیحی مطالب و اشعاری از وی آمده است.
آورده اند که وی هنگام به دار آویخته شدن این دوبیتی را سروده:
پایان کار و آخر دور است ملحدا | گر بایدت وگرنه به دست اختیار نیست | |
مردانه وار گر ببردند به پای دار | مردانه پایه دار جهان پایدار نیست |
منابع:
مطالب مرتبط: